Akut Stres Bozukluğu

Akut stres bozukluğu bedensel ya da ruhsal travma sonucu gelişen geçici bir bozukluktur. Bu bozukluk başka bir ruhsal hastalığı olmayan kişilerde olağan dışı bedensel ya da ruhsal zorlanmaya bağlı olarak ortaya çıkar. Tanı koymak için travmayla belirtiler arasında zamansal ilişki olması gerekir. Genellikle saatler ya da günler içinde azalarak geçer.

 

ICD-10’a göre olağan dışı stres bireyin ya da yakınlarının güvenliğini ve bedensel bütünlüğünü tehdit eden travmatik bir olay (doğal ya da insanların yol açtığı yıkımlar, savaş, ağır kazalar, tecavüz) ya da bireyin içinde bulunduğu sosyal konum ve ilişkilerinde olan ani, tehdit edici değişiklikler olarak tanımlanmaktadır. Bir iki günde 3-4 haftaya kadar sürebilir, fakat büyük bir çoğunluk 3-4 gün içinde düzelir.

 

Akut Stres Bozukluğuna Ne Sebep Olur?

Bir veya daha fazla travmatik olay yaşamak, tanık olmak akut stres bozukluğuna neden olabilir. Olaylar yoğun korku, dehşet veya çaresizlik yaratır. Akut stres bozukluğuna neden olabilecek travmatik olaylar şunlardır:

• Ölüm,
• Kendine veya başkasına yapılmış ölüm tehdidi,
• Kendine veya başkasına yapılmış ciddi yaralanma tehdidi,
• Kendisinin veya başkasının fiziksel bütünlüğüne tehdit.

 

Akut Stres Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

• Kişi ya çok sessiz, durgun ya da şaşkın bazen de saldırgan bir hareketlilik içinde olabilir. Büyük huzursuzluk belirtileri, çılgınca devinimler gösterip, bağırıp çağırabilir, donakalmış gibi de görünebilir.
• Kişiyle iletişim kurmak, konuşmak zor olabilir. Kendisini yatıştırmaya çalışanların ayırımında değil gibidir.
• Çoğu kişide ağır anksiyete ve panik klinik görünüme egemendir. Buna bağlı kalbin hızlı atması, terleme, yüz kızarması, bedende, kollarda, bacaklarda titremeler olabilir.
• Uyuşma, kopukluk veya duygusal olarak tepkisiz hissetme olabilir.
• Dikkat dağınıklığı, uyaranları algılamakta zorluk olabilir.
• Çevrenizin size garip veya gerçek dışı görünmesi, gerçeklikten kopmak.
• Duyarsızlaşma, düşünceleriniz veya duygularınızın size ait olduğunu hissedememek.
• Travmatik olayın bir veya daha fazla önemli yönü hatırlanmadığında ortaya çıkan dissosiyatif amnezi olabilir.

 

Akut Stres Bozukluğu Tedavisi

Bu bozukluk genellikle 2-3 gün içerisinde düzeldiğinden, özel bir tedavi gerekmeyebilir. Bu gibi durumlarda aile yakınları, arkadaşlar, gönüllü yardımcıların yakın ilgisi kişinin düzelmesinde etkili olur.

Anksiyete ve uyku bozukluğuna karşı anksiyolitikler kullanılabilir. Çok hareketli ve saldırgan durumlarda antipsikotik gerekebilir.

 

Bozukluk 3-4 haftadan uzun sürerse tanı gözden geçirilerek gelişen travma sonrası stres bozukluğu ya da çökkünlüğe yönelik tedaviye geçilir.