Anksiyete (Kaygı, Bunaltı) Bozuklukları

Bunaltı bozuklukları duygudurum bozuklukları ile birlikte toplumda yaygın olarak bulunmakta ve önemli derece işgücü yitimine neden olmaktadır. Anksiyete bozuklukları önemli derece endişe ve korkuya neden olan zamanla kötüleşme olasılığı olan ciddi ruh sağlığı problemleridir. Hepimiz zaman zaman kaygılı hissedebiliriz, bu anksiyete bozukluğu ile aynı anlama gelmez. Anksiyete bozukluğunun yaşam kalitesi üzerinde ciddi olumsuz etkileri vardır.

Yaygın anksiyete bozukluğu

Obsesif kompulsif bozukluk

Panik bozukluk

Travma sonrası stres bozukluğu

Sosyal anksiyete bozukluğu

Özgül fobiler 

Bunaltı ortaya çıkarabilen ruhsal bozukluklardır.

Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabının (DSM-5) beşinci baskısı, genel olarak nevrotik, stresle ilgili bozuklukları kategorilere ayırmıştır: 

• Anksiyete Bozuklukları
• Obsesif-Kompulsif ve İlişkili Bozukluklar
• Travma ve Stresle İlişkili Bozukluklar

Bu farklılaşma, bozuklukların ortak ve ilişkili yanları olmakla birlikte belirgin bir şekilde farklı olduklarını göstermektedir.

Anksiyete Bozukluğu Belirtileri

Anksiyete bozukluklarında birçok semptom görülebilir ve hiç kimse aynı deneyimi yaşamaz. Anksiyete bozukluklarında yaygın görülen belirtiler şunlandır:

-Uyku bozuklukları

-Baş dönmesi

-Ağız kuruluğu

-Gerginlik, endişe, panik, korku ve huzursuzluk duyguları

-Kaslarda gerginlik

-Hızlı ve düzensiz kalp atışları

-Sıcak ve soğuk basmaları (özellikle ellerde ve ayaklarda)

-Sakin kalamama ve hareket etme isteği

 

Bu belirtilerin ortak özelliği potansiyel tehlikeyle başa çıkmak için gerekli olan fiziksel ve psikolojik kaynakların harekete geçmesi sonucu ortaya çıkmalarıdır.

 

Anksiyete Bozukluğu Nedenleri

Anksiyete bozukluklarına tam olarak neyin neden olduğu bilinmemekle birlikte, genetik, çevre, stres seviyeleri, beyin kimyası değişiklikleri ve travma gibi pek çok faktörün etken olduğu düşünülmektedir. 

Anksiyete bozukluğunun yaşam boyu yaygınlığı %13.6 ile %28.8 arasında bildirilmektedir. Kadınların anksiyete bozukluğu yaşama olasılığı erkeklere göre çok daha fazladır. Bunaltı bozuklukları genellikle erken yaşlarda başlar; ortaya çıkma açısından en riskli dönem 10-25 yaş arasıdır.

 

Anksiyete Bozukluğu Tanısı Nasıl Konulur?

Anksiyete bozukluğunu teşhis etmek için yapılabilecek laboratuvar testleri yoktur, ancak fiziksel sorunları ekarte etmek için bazı testler yapılabilir. Anksiyete bozukluğunun tanısı psikiyatrik değerlendirme ve muayene sonrasında DSM-5 tanı kitabındaki kriterler baz alınarak konulur. Anksiyetenin şiddetini ölçmek için pek çok değerlendirme aracı vardır. Bunlar tanı koymaktan ziyade tedaviye yanıtın değerlendirilmesi amacı ile kullanılmaktadır.

 

Anksiyete Bozukluğu Tedavisi

Anksiyete bozuklukları ilaçlar, psikoterapi ve başa çıkma stratejileri dahil olmak üzere çeşitli seçenekler ile tedavi edilebilir. Anksiyete bozukluğu hastaları için özellikle etkili bir psikoterapi şekli Bilişsel Davranışçı Terapidir (BDT). Anksiyete bozukluğunuz varsa yaşam kalitenizi iyileştirecek, anksiyete belirtilerinizi azaltacak birçok tedavi seçeneği mevcuttur. Kişisel ihtiyaçlara en uygun tedavi planını bulmak bazen zaman alabilir.