Madde / İlaca Bağlı Anksiyete Bozukluğu

Madde veya ilaca bağlı anksiyete bozukluğu, alkol, uyuşturucu veya ilaçların neden olduğu anksiyete veya panik atakların tanısal adıdır. Stresli durumlarda kaygı duygusunun olması, sarhoşluk veya alkol ve uyuşturucuların çekilme sırasında ortaya çıkabilen geçici kaygı veya panik duygularının olması normal olmakla birlikte , madde kaynaklı kaygı bozukluğu klinik olarak belirgin bir sıkıntıya veya işlevsel bozulmalara neden olur. 

 

Ne yazık ki, birçok insanın özgüvenini artırmak, rahatlamalarına yardımcı olmak için kullandığı uyuşturucu maddeler, madde kaynaklı anksiyete bozukluğuna veya panik ataklara neden olur. Bazı durumlarda, insanlar kaygıya neden olanın alkol, uyuşturucu veya ilaçlar olduğunun farkına bile varmazlar çünkü bu maddeleri yalnızca iyi hissetmekle ilişkilendirirler.

 

Madde / İlaca Bağlı Anksiyete Bozukluğu Nedeni

Beyin, düşünceleri, duyguları ve eylemleri etkileyen kimyasallar üretir. Bu kimyasalların doğru dengesi olmadan, düşünme, hissetme veya hareket etme şeklinizle ilgili sorunlar olabilir. Birçok ilaç bu kimyasalların miktarını değiştirir.

Bazı ilaçlar, onları alırken endişeye neden olabilirken, bazıları almayı bıraktıktan sonra birkaç hafta kaygıya neden olabilir.

Madde / İlaca Bağlı Anksiyete Bozukluğu Semptomları Nelerdir?

Belirtiler, ilaçları alırken veya almayı bıraktıktan sonraki birkaç gün içinde başlayabilir. Gergin ve endişeli hissetmenin yanı sıra semptomlar şunları içerebilir:

• Kötü şeylerin olacağını veya asla iyileşemeyeceğinizi düşünmek,
• Geceleri uykuya dalmada sorun yaşama veya sık sık uyanma,
• Konsantre olmakta veya bir şeyleri hatırlamakta sorun yaşamak,
• Kontrolünüzü kaybedeceğinizden, delireceğinizden veya öleceğinizden korkmak,
• İştahınız azaldığı için, mideniz ağrıdığı, kusmanız veya ishaliniz olduğu için kilo vermek,
• Titreme, ateş basması, terleme, uyuşma veya çarpıntı,
• Nefes almada zorluk, yutma güçlüğü veya göğüs ağrısı

 

 Madde/İlaca Bağlı Anksiyete Bozukluğu Teşhisi

Madde/ilaç kaynaklı anksiyete bozukluğu teşhisi koyabilmek için, alkol, uyuşturucu veya sorumlu olduğu düşünülen ilaçların kullanımından önce anksiyetenin olup-olmadığı kontrol edilmelidir. Belirtiler madde kullanımından önce de varsa, madde/ilaç kaynaklı anksiyete olarak teşhis edilmemelidir.

Kişinin madde kullanımı olmaksızın bir anksiyete bozukluğu öyküsü varsa veya kişi alkol, uyuşturucu veya ilaçtan uzak durduktan sonra semptomlar bir aydan fazla devam ederse madde/ilaca bağlı anksiyete bozukluğu tanısı konulamaz.

 

Madde/İlaca Bağlı Anksiyete Bozukluğu tanısının konulabilmesi için, semptomların çok fazla duygusal rahatsızlığa neden olması veya kişinin iş veya sosyal hayatı dahil olmak üzere hayatını veya hayatının önemli olan başka bir bölümünü önemli ölçüde etkiliyor olması gerekir.

 

Madde/İlaca Bağlı Anksiyete Bozukluğuna Neden Olan İlaçlar

Çok çeşitli psikoaktif maddeler, madde kaynaklı anksiyete bozukluğuna neden olabilir:

• Alkole bağlı anksiyete bozukluğu,
• Kafein kaynaklı anksiyete bozukluğu,
• Esrar kaynaklı anksiyete bozukluğu,
• Fensiklidin kaynaklı anksiyete bozukluğu,
• Diğer halüsinojen kaynaklı anksiyete bozukluğu,
• İnhalan kaynaklı anksiyete bozukluğu,
• Amfetamin kaynaklı anksiyete bozukluğu,
• Diğer uyarıcı kaynaklı anksiyete bozukluğu,
• Kokaine bağlı anksiyete bozukluğu,
• Diğer madde kaynaklı anksiyete bozukluğu,
• Bilinmeyen madde kaynaklı anksiyete bozukluğu,

 

Aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli ilaçların madde/ilaç kaynaklı anksiyete bozukluğuna neden olduğu bilinmektedir:

• Anestezikler
• Analjezikler
• Sempatomimetikler
• Antikolinerjikler
• Tiroid ilaçları
• Antihistaminikler
• Antiparkinsoncular
• Kortikosteroidler
• Antikonvülzanlar
• Duygudurum düzenleyiciler
• Antipsikotikler
• Antidepresanlar

 

Panik veya anksiyete semptomlarına neden olabilen spesifik ağır metaller ve toksinler arasında organofosfat, sinir gazları, karbonmonoksit, karbondioksit, benzin ve boya gibi uçucu maddeler de bulunur.