Manik dönem coşkulu, neşeli veya olağanüstü sinirli bir ruh hali, enerji artması, fikir uçuşmaları, aşırı hareketlilik, çok konuşma, uyku süresinde azalma, dikkatte dağılma, özgüven artışı, düşüncesizce para harcama, cinsel istekte artış, aşırı ve abartılı bazı davranışlar ile karakterize edilir. Eğer manik dönem psikotik özellikli ise halüsinasyonlar (sesler duyma, hayaller görme, kokular algılama) ve sanrılar (peygamberim, Tanrı’yım vb.) görülebilir.
Mani belirtileri bir hafta veya daha uzun sürebilir ve manik dönemleri genellikle yorgunluk, üzüntü, umutsuzluğun olduğu depresif dönemler takip edebilir.
Belirtiler
Mani semptomlarını tanımak önemlidir. Manik dönemin belirtileri tıpkı nefes darlığı, göğüs ağrısı gibi tıbbi bir acil durum olabilir. Manik dönemle ilişkili semptomlardan bazıları:
Azalmış Uyku İhtiyacı
Manik epizod sırasında kişi birkaç saat uyumasına rağmen kendisini çok enerjik, dinlenmiş hissedebilir. Mani semptomlarının ortaya çıkması sırasında uyku ihtiyacının azalması yaygındır. Uyku sorunları manik epizodu tetikleyebilir.
Aynı Anda Birçok Faaliyette Bulunma
Manik dönem sırasında kişi enerjisini atmanın ekstra yollarını arayabilir. Birçok projeyi üstlenebilirler, üretkenlik patlaması yaşayabilirler.
Çok Konuşmak, Yüksek Sesle, Hızlıca veya Baskılı Konuşma
Yüksek sesle ve hızlı konuşmak, manik veya hipomanik bir dönemin başlangıcında yaygın görülen bir semptomdur. Hızlı konuşma olarak sınıflandırılabilmesi için kişinin normal konuşmasından bir sapmayı içeriyor olması önemlidir. Bazı kişiler diğerlerinden daha hızlı konuşur, ancak kelimelerini genellikle dikkatli seçen ve yavaş konuşan biri hızlı konuşmaya başlarsa bu bir manik epizod başlangıç belirtisi olabilir.
Dikkat Dağınıklığı
Dikkat kolayca çelinebilir durumda olup, gereksiz birçok şeye dikkatinin yöneldiği ama belli bir konuya odaklanmakta güçlük yaşadığı fark edilir.
Cinsel İstekte Artış
Cinsel istek ve performans artmıştır. Uygunsuz ortamlarda cinsellikle ilgili konuşma, espri ve davranışlar sergilenebilir. Riskli cinsel davranışlarda bulunulabilir.
Riskli Davranışlarda Bulunma
Aşırı ve gereksiz para harcama, kavga etme, aşırı alkol alma, aşırı hızlı araba kullanma, rastgele ilişkilere girme, düşünmeden girdiği saçma iş yatırımlarıyla büyük paralar kaybetme gibi davranışlar gösterilebilir.
Fikir Uçuşmaları
Tüm zihinsel aktiviteler artmış ve hızlanmıştır. Birçok şeyi aynı anda düşünebildiklerini ifade ederler. Çağrışımın çok hızlanması nedeniyle, konudan konuya atlayarak dağılan bir konuşma (düşünce uçuşması) sergilenebilir. Konuşmalarında daldan dala atlama görülür.
Devinimde Artma
Devinimde artma ve hızlanma belirgindir. Gece gündüz hareket halinde olabilir, yorulmak bilmez. Aşırı alışveriş yapabilir, düşüncesiz iş yatırımlarına girişebilir.
Büyüklük Düşünceleri
Kendine güven artmıştır. Kimsenin yapamayacağı işleri yapacak güçte, üstün ve yetenekli olduğuna inanır. Büyüklük düşünceleri, büyüklük sanrılarına (peygamberim, Tanrı’yım) dönüşebilir. Büyük planlar kurar. Kendini üst düzeylerde bir göreve hazır görebilirler.
Abartılı Renkli Giyim
Manik veya hipomanik bir dönem sırasında, kişinin parlak renkli veya gösterişli giysiler giymesi daha olasıdır.
Özetle bir mani döneminde en sık görülen belirti ve bulgular:
–Aşırı neşeli, coşkulu, taşkın ya da öfkeli duygudurum
–Kendine güvenin artması, büyüklük düşünceleri
–Uyku gereksiniminin artması
–Aşırı konuşkanlık, basınçlı konuşma
–Düşüncelerin hızlanması, fikir uçuşması
–Dikkat dağınıklığı
–Amaçlı devinimlerde artma ya da psikomotor hızlanma
–Zevk veren uğraşlara aşırı ilgi
Kaynaklar
1.Ruh Sağlığı ve Bozuklukları Prof. Dr. M. Orhan Öztürk, Prof. Dr. N. Aylin Uluşahin, Gözden Geçirilmiş ve Yenilenmiş 13. Baskı